Czy spółdzielczość ma jeszcze sens? Twierdzącej odpowiedzi na to pytanie udzieli uczestnicy debaty o kondycji polskiego ruchu spółdzielczego, która odbyła się w piątek 7 lipca w Zielonym Jazdowie.
Marta Anczewska łączy pracę w korporacji z zaangażowaniem w działalność kooperatywy spożywców „Dobrze”. Zdaniem Marty Anczewskiej spółdzielnie mają inne cele niż przedsiębiorstwa nastawione na zysk. Praca w kooperatywach uskrzydla, pozwala poznać ludzi z różnych środowisk, uczy tolerancji i umożliwia rozwój emocjonalny. Ustrój kooperatywy jest demokratyczny – każdy członek ma jeden głos, a spółdzielcy starają się podejmować najważniejsze decyzje w sposób konsensualny. Kooperatywa „Dobrze” jest spółdzielnią spożywców, która zapewnia swoim członkom lokalną, zdrową i tanią żywność. W sierpniu kooperatywa planuje otwarcie sklepu przy ulicy Wilczej, w którym kupować będą mogły również osoby nie będące członkami spółdzielni.
Krytyczną ocenę polskiego ruchu spółdzielczego przedstawił Michał Sobczyk, praktyk i teoretyk spółdzielczości. Jego zdaniem odrodzenie ruchu kooperatywnego w Polsce ma charakter mody. Zjawisku temu nie towarzyszy wskrzeszenie etosu spółdzielczego. Popularne kooperatywy spożywcze są często grupami towarzyskimi. Zdarza się, że ich członkowie nie angażują się w pracę spółdzielni, wnosząc do kooperatywy jedynie własną siłę nabywczą. Generalnie, spółdzielnie nie tworzą nowego człowieka, nie kształtują autentycznych postaw prospołecznych. Winę za ten stan rzeczy częściowo ponosi system szkolnictwa nastawiony wyłącznie na promowanie indywidualizmu. Przykładem sukcesu ruchu spółdzielczego są natomiast spółdzielnie rolnicze, organizacje samopomocy chłopskiej i spółdzielnie mleczarskie. Jak przekonywał Michał Sobczyk, pod względem rozwoju spółdzielczości wieś wyprzedziła w Polsce miasto.
Paulina Ograbisz przybliżyła zebranym doświadczenia kooperatywy PANATO – spółdzielni zrzeszającej twórców pracujących w sektorze kreatywnym. PANATO oferuje swoim klientom gadżety promocyjne, sitodruki, tekstylia, a także projekty realizowane na indywidualne zamówienie. Konieczność konkurowania z podmiotami prywatnymi wymusiła na PANATO wypracowanie mechanizmów szybkiego podejmowania decyzji. Okazało się, że można to zrobić w zgodzie z duchem spółdzielczości i demokracji pracowniczej. W PANATO wprowadzono podział zadań oraz precyzyjnie zdefiniowano , kto jaką rolę pełni w organizacji. Decyzje strategiczne podejmowane są konsensualnie, natomiast decyzje w sprawach bieżących może podjąć samodzielnie osoba odpowiadająca za dane zadanie. W kooperatywie PANATO role są przechodnie, stąd każdy członek kooperatywy ma doświadczenie zarówno w pracy pod czyimś kierownictwem, jak i w samodzielnym braniu odpowiedzialności za losy kolektywu. Sukces kooperatywy PANATO, która działa na rynku już ponad 2 lata, dowodzi, że demokratycznie zorganizowana spółdzielnia może skutecznie konkurować z firmami zarządzanymi w sposób hierarchiczny.
Maciej Kassner
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz