Taksówkarze warszawscy

Parę dni temu jechałam późnym wieczorem taksówką na lotnisko, żeby odebrać moich gości. Taksówkarze zwykle lubią pogadać. Zgadało się o ruchu w Warszawie, o korkach, o tym, że to absurd, żeby codziennie wjeżdżały do centrum dziesiątki, a może i setki aut z jedną osobą za kierownicą. Zgodziliśmy się, że dobrym pomysłem byłoby lansowanie ruchu rowerowego, lepszy transport publiczny i wprowadzenie opłaty dla samochodów za wjazd do centrum – słowem myta na rogatkach :). Poinformowałam mojego taksówkarza o planowanej przez warszawskich Zielonych na 22 września – Dzień bez Samochodu – akcji. Tym samym wydało się, że jestem Zielona.

– Tak? – zakrzyknął taksówkarz. – Ekolożka znaczy? A można się jakoś przyłączyć do waszych akcji?

Miód na zielone ekologiczne serce. Dostał potrzebne namiary, a także informację o innych naszych bieżących działaniach, m. in. o zbieraniu podpisów pod wnioskiem o referendum w sprawie tzw. tarczy antyrakietowej. To jedyny dostępny zwykłym ludziom sposób na wyrażenie sprzeciwu wobec wikłania nas w potencjalne a kosztowne zbrojne konflikty, gdy tyle innych problemów leży odłogiem; nic dziwnego, że podpisują masowo.

- Proszę pani! – wykrzyknął taksówkarz z zapałem. – To ja pobiorę formularz ze strony Zielonych i będę zbierał wśród pasażerów! Gaduła jestem, na ulicy stać nie mam czasu, ale tak – spokojnie 10-20 dziennie zbiorę! Kiedyś dodatkowo robiłem w ubezpieczeniach i jak pani myśli, gdzie pozyskiwałem klientów? W taksówce! To teraz w ten sam sposób przyłożę ręki do słusznej sprawy.

Kiedy przyjechaliśmy na miejsce, okazało się, że samolot jest spóźniony. Mając w rezerwie trochę czasu, zadzwoniłam do przyjaciela.

- Nic dziwnego – skomentował. – Warszawscy taksówkarze to jedni z najlepiej uświadomionych politycznie ludzi w tym mieście. Nieraz zdarzyło mi się prowadzić z nimi podobne rozmowy. Są mądrzejsi niż profesorowie. Weź choćby poglądy takiej profesor Staniszkis, czy nowego ministra oświaty, profesora Legutko... Do pięt taksówkarzom nie dorastają, choć utytułowani!

W drodze powrotnej ja i moi goście – koleżanka z dwojgiem dzieci, Francuzka o polskich korzeniach – też jechaliśmy taksówką. Z innym taksówkarzem.

- Jak w latach siedemdziesiątych znalazłem się w Paryżu, przy dworcu Północnym – włączył się do rozmowy taksówkarz, zorientowawszy się, skąd goście przylecieli – to mnie zamurowało. Myślałem, że jestem w Afryce.

Mnie też parę lat temu w analogicznej sytuacji zamurowało. Po prostu inaczej dotąd wyobrażałam sobie Paryż. Ale prędko otrząsnęłam się z wrażenia. Świat się wymieszał. Żyjemy w globalnej wiosce. Przywykliśmy, że Europa jest biała? No to teraz nie będzie! A że będą z tym problemy? To będziemy je rozwiązywać. Zawsze są jakieś problemy do rozwiązania. A kolorowe jest piękne.

Taksówkarz się jednak nie otrząsnął. Jego podział świata pozostał jednoznaczny: białe to dobre, czarne to złe. Miło jest należeć do tych lepszych. Rasowo.

- Później pracowałem w Niemczech, w zakładach volkswagena. Czy pani wie, że wtedy przyjmowali do pracy tylko takich, którzy potrafili do trzeciego pokolenia wstecz udowodnić swoje pochodzenie? I wtedy robili porządne samochody. A teraz? Szkoda gadać. Hitler w grobie się przewraca. Ale by się zdziwił, jakby zobaczył, co się porobiło...

- W łeb by sobie strzelił – przyznałam uprzejmie. Ale taksówkarz nie był skłonny drwić z Hitlera, on mu współczuł.

- Ja tam rasistą nie jestem – rzucił klasycznym tekstem – ale uważam, że miejsce asfaltu jest na jezdni, a nie wśród kulturalnych ludzi! Wie pani, że kiedyś taki jeden czarny łobuz kopnął mi samochód w oponę? To mu powiedziałem...

Zauważyłam, że jeden czarny na jeden przypadek kopnięcia to wynik nieistotny statystycznie. Taksówkarz przeszedł na zagrożenie islamskim fanatyzmem.

- Każdy fanatyzm jest zły, nie tylko islamski. Katolicki też – nie wytrzymałam. – A jeśli coś nam ze strony wyznawców islamu czy kolorowych zagraża, to nie dlatego, że są tacy wredni z natury, tylko dlatego, że świat jest podzielony na bogatą Północ i biedne Południe. Jak pan myśli, co czuje nędzarz, kiedy widzi te wszystkie bogactwa, które może tylko lizać przez szybę? Nóż mu się w kieszeni otwiera! Podzielić choć trochę bardziej sprawiedliwie dobra tego świata, oto sposób na złagodzenie konfliktów, a nie nakręcanie spirali zbrojeń. Zbrojenia mogą prowadzić wyłącznie do dalszych zbrojeń, a w rezultacie szlag trafi nas wszystkich, i białych, i fioletowych, i nakrapianych. Gatunek ludzki jest najgłupszym gatunkiem na tej planecie: żaden inny nie dąży tak uparcie do samozagłady, żaden nie podcina gałęzi, na której siedzi.

- O, tu ma pani rację – złapał linę ratunkową taksówkarz, który w międzyczasie chyba się zorientował, że to trochę nieładnie wobec gościa z zagranicy prezentować tak bez ogródek swoją polską ksenofobię. – Zwierzęta są mądrzejsze od ludzi...

- A czekoladki są atrakcyjne, może nie? – dodałam, żeby podtrzymać klimat zgody. - Jak panu kiedyś wpadnie taka w oko, to kto wie, może będzie pan musiał zmienić poglądy.

- Cha-cha – zaśmiał się pojednawczo taksówkarz. – Kto wie... Zwłaszcza że jestem w takim wieku, że zaczynają mi się podobać coraz młodsze.

Dojechaliśmy. Wysiedliśmy. Pożegnaliśmy się z uśmiechem. Tak chyba mimo wszystko lepiej, niż skakać sobie do oczu.

Szkoda tylko, że nie zdążyłam mu powiedzieć paru rzeczy. Żeby sobie przeczytał Kapuścińskiego „Spotkanie z Innym jako wyzwanie XXI wieku”. Żeby sobie przypomniał – on, katolik - słowa swego Mistrza: „Miłujcie nieprzyjaciół waszych” i „Kto mieczem wojuje, od miecza ginie”. Może innym razem?

Nie wiem tylko, czy mówić mojemu przyjacielowi o tej drugiej rozmowie. Mit warszawskiego taksówkarza – człowieka światłego, otwartego, patrzącego na świat globalnie, a nie z perspektywy zatęchłego zaścianka – jest poważnie zagrożony. Ale może to wynik nieistotny statystycznie?:) W końcu było to badanie na próbie dwuosobowej, nawet jeśli rezultat w 50 % okazał się negatywny.