APEL
Odczytanie apelu do prezydent Hanny Gronkiewicz-Waltz w obronie drzew i parków w Warszawie
17 lutego, niedziela, godz. 12.00
brama główna od strony ul. Bohaterów Getta
godz. 12.30, Państwo/Miasto
Apel przeczyta Olgierd Łukaszewicz.
Ogród Krasińskich: Gdzie są drzewa? Dlaczego oszukano mieszkańców i zamiast 60 wycięto 337 drzew?
Dlaczego prezydent Hanna Gronkiewicz-Waltz milczy publicznie, a na facebooku aktywnie wspiera rewaloryzację parku, którą mieszkańcy nazywają „dewitalizacją”?
Co postanowi Konserwator Zabytków, który wszczął kontrolę realizacji modernizacji parku?
Czy w dobie kryzysu należy wydawać 16 mln zł na wycinkę 337 drzew i zrobienie szachów ogrodowych, fontanny kaskadowej z wodospadem, która nie nawiązuje do założeń historycznych projektu Szaniora oraz muru, którego nie chcą mieszkańcy?
Czy urzędnicy mogą ignorować postulaty mieszkańców i arogancko twierdzić, że mieszkańcy nie wiedzą, co dla nich dobre, oszukując ich na konsultacjach społecznych?
Przypominamy: w tę środę Komisja Dialogu Społecznego przy Biurze Ochrony Środowiska jednomyślnie podjęła uchwałę, iż ze względu na ogrom zaniedbań i nieprawidłowości w wycince drzew oraz zaburzenie ekosystemu, w tym brak opinii środowiskowych i analizy wpływu rewaloryzacji na siedlisk ptaków sprawę należy skierować do NIK, CBŚ i prokuratury.
WYKŁAD OTWARTY
prof. dr hab. Maciej Luniak
„Parki miejskie przyjazne przyrodzie – przykład Warszawy i Berlina”
17 lutego, niedziela, godz. 12.30
cafe Państwo/Miasto, ul. Andersa 29, Muranów
Wykład ma być inspiracją do debaty i do dalszych działań skierowanych na ochronę parków przed dalszymi wycinaniem drzew, oraz szerzej do uczestnictwa w tworzeniu Wizji Zieleni w mieście, oraz działań, jakie należy podejmować w celu zapewnienia ich ochrony.
(Fundacja Strefa Zieleni, uczestnicząca w inicjatywie
„Zielona Moc” na facebooku)
Po wykładzie odbędzie się cotygodniowe niedzielne spotkanie z mieszkańcami skupionymi w proteście po wycince 337 drzew w Ogrodzie Krasińskich w Warszawie.
LIST OTWARTY
List Otwarty ornitologa prof. Macieja Luniaka odnośnie do trwających prac w Ogrodzie Krasińskich.
Uwagi przyrodnika do aktualnie prowadzonej rewitalizacji Ogrodu Krasińskich
Jestem zoologiem-ekologiem, moją specjalnością, jako naukowca i eksperta, jest ornitologia i ekologia miasta. Od wielu lat zajmuję się inwentaryzacją awifauny (ptaków) w W-wie oraz udziałem konsultacyjnym w dziedzinie kształtowania przyrody Miasta. M.in. niedawno brałem udział w zespole ekspertów konsultujących projekt rewitalizacji Parku Skaryszewskiego, a ostatnio byłem koordynatorem naukowym i głównym autorem obszernej monografii „Przyroda Bielan warszawskich” (wyd. 2011 i 2013).
Wartość przyrodnicza Ogrodu. Skład jego awifauny jest znany od lat 60. W latach 2011 i 2012 (dane mgr A. Węgrzynowicza dostępne u mnie) gniazdowało tu, tzn. odbywało lęgi i wychowywało potomstwo, 27–29 gatunków ptaków, kilka dalszych zalatywało, a w okresie jesienno-zimowym regularnie występowało ok. 24 gatunków. Jest to, w warunkach małego śródmiejskiego parku, skład bogaty (nawet bardzo!), w dużej mierze dzięki licznej obecności starych drzew i rozrosłych skupisk krzewów. Stosunkowo duży udział ptaków owadożernych, jest wskaźnikiem bogactwa fauny bezkręgowców na tym terenie. Wartością fauny jest tu też występowanie wiewiórek, jeży i myszy polnych.
Skutki przyrodnicze. Wycięcie znacznej części drzew (w szczególności starych) oraz krzewów, a również sam sposób wykonania tych prac dewastujący runo i podłoże glebowe, ma/będzie miał degradujące skutki dla przyrody Ogrodu. W ten sposób straci swoje siedliska większość bytujących tu ptaków, ssaków i fauny bezkręgowców. Przewidywania takie znajdują potwierdzenie w wynikach inwentaryzacji awifauny, jakiej dokonano po podobnych rewitalizacjach w parkach – Ujazdowskim, Żeromskiego i na Kępie Potockiej. Odpowiednio obniży się też udział Ogrodu w (deficytowym) bilansie natlenienia i pochłaniania dwutlenku węgla w śródmieściu W-wy. Spowodowano tu więc znaczna stratę w potencjale przyrodniczym Miasta.
Skutki społeczne. Znaczna większość reakcji społecznych (w internecie, mass mediach, w bezpośrednich demonstracjach) jest radykalnie krytyczna zarówno co do projektu zakładającego degradację przyrody Ogrodu, jak też co do sposobu przeprowadzenia konsultacji społecznych w tej sprawie. Praktycznie nie odezwały się głosy broniące nagięcia aktualnego kształtu Ogrodu do formalnych wzorców historycznych oraz wypowiadające się za wycięciem w nim „osi widokowych”. Świadczy to o proekologicznym nastawieniu użytkowników parku, co trzeba uznać jako realną potrzebę lokalnej społeczności, zgodną z powszechną tendencją rozwoju społeczeństw miejskich.
Wnioski. Główną przyczyną negatywów zaistniałej sytuacji jest zignorowanie przyrodniczego aspektu przedsięwzięcia – brak (albo nieskuteczność) udziału przyrodnika/przyrodników na etapie przygotowania projektu. Skutkiem tego była krytyka (nieuwzględniona w decyzjach realizacyjnych) społeczna podczas konsultacji, a w końcu dokonana dewastacja przyrodnicza i niezadowolenie społeczne. Można tu przypomnieć, że przy opracowaniu projektu rewitalizacji Parku Skaryszewskiego uczestniczył zespół konsultantów z udziałem przyrodników. Dzięki temu w zatwierdzonym (niestety dotąd czekającym na realizację) projekcie jest szereg rozwiązań proekologicznych – nowatorskich dla Warszawy, chociaż znanych z praktyki w miastach za granicą.
Strat przyrodniczych spowodowanych w Ogrodzie oczywiście nie da się już bezpośrednio naprawić. Należy jednak dążyć do ich minimalizacji/rekompensaty – obecna wiedza i praktyka stwarza takie możliwości. Projekt powinien być zrewidowany pod tym kątem i poddany ponownej (tym razem potraktowanej rzetelnie) konsultacji społecznej. Celem postępowania powinno tu być zapotrzebowanie społeczne, a nie formalne rygory wyznaczane zupełnie odmiennymi od współczesnych uwarunkowaniami roli parków miejskich.
prof. Maciej Luniak
