2 marca 2011

Dzieci mają głos – publiczna partycypacja w wiedeńskim Neubau

Neubau to 7. dzielnica stolicy Austrii, Wiednia. Na obszarze 1,61 kilometra kwadratowego mieszka ponad 30 tysięcy ludzi. Lokalna społeczność studencka ceni sobie lokalne puby, teatr i muzeum sztuki współczesnej. Aktualnie rządzi nią koalicja Zielonych (to tu po raz pierwszy w historii, już w 2001 roku, po raz pierwszy uzyskali oni w lokalnych wyborach największą ilość głosów) i socjaldemokratycznej SPOe, dysponującej obecnie 30 z 40 mandatów w radzie dzielnicy. Od lat lokalne władze zajmują się aktywizacją mieszkanek i mieszkańców miasta. Coraz więcej projektów zaczyna się nie w urzędzie dzielnicy, ale z inicjatywy lokalnych społeczności, chcących poprawić swoją jakość życia. To, w jaki sposób władze Neubau zajmują się tak istotnymi kwestiami, jak chociażby uspokajanie ruchu czy wygląd przestrzeni publicznej.

W spotkaniach w budynkach instytucji publicznych, takich jak lokalne szkoły, mieszkanki i mieszkańcy dzielnicy dyskutują na temat priorytetów jej rozwoju i rewitalizacji. Dla przykładu – przy okazji zagospodarowania placu przed jedną ze szkół za priorytety uznano dostępność, możliwość jej wykorzystania na potrzeby kulturalne (jak chociażby miejski teatr) oraz tworzenie przestrzeni różnorodności. Swoje propozycje zaprezentowali także uczniowie i uczennice. Dzieci i młodzież mają tu głos, czego dobrym przykładem stają się rewitalizację lokalnych parków. Zamiast skupiać się na ich ogradzaniu i wprowadzaniu monitoringu, zdecydowano się spytać lokalnych młodych o to, jakie potrzebują zabawki na placu zabaw. W szkołach przeprowadzono konsultacje, w których udział brały młode obywatelki i obywatele w wieku od 7 do 13 lat, co oznaczało dla przykładu, że w roku 2008 wzięły w tak specjalnie sprofilowanych konsultacjach 464 osoby w 8 szkołach.

Proces decydowania o wyposażeniu lokalnego parku polegał na przeprowadzeniu wywiadów środowiskowych oraz dwóch zgromadzeń lokalnej społeczności, pomiędzy którymi znalazło się miejsce dla warsztatu, mającego na celu zebranie i uporządkowanie zgłoszonych postulatów. Wśród interesów, jakie trzeba było uwzględnić przy okazji rewitalizacji Weghuber Parku były te dotyczące zmieszczenia placu zabaw, uwzględnienia potrzeb lokalnych czworonogów, zmniejszenia poziomu hałasu i zapewnienia równowagi ekologicznej w okolicy. Dla dzieci oznaczało to popołudniowe zajęcia, na których uczyły się prezentować swoje potrzeby, które następnie zaprezentowały reprezentantom dzielnicy. Wśród nich był między innymi postulat przygotowania skejtparku, a nawet... zmiany koloru doniczek z miejskimi kwiatami. Młodzi stwierdzili, że standardowy, różowy ich kolor jest nudny, proponując w zamian pomalowanie ich w kolory flag europejskich krajów. By rozwiązać problem psich kup (jak widać, aktualny nie tylko w Warszawie) przygotowali specjalny przewodnik dla właścicielek i właścicieli psów, skłaniający ich do samodzielnego sprzątania po ich pupilach, dystrybuowany następnie... przez władze dzielnicy!

Na tym aktywność dzieciaków się nie skończyła. Chodziły one do parku przed jego rewitalizacją, by poszukiwać rozwiązań dla jego ówczesnych problemów, rozdawały cytryny kierowcom, by zwrócić uwagę na niebezpieczeństwa, jakie związane są z przekraczaniem przez nich prędkości. Efektem ich aktywności było znalezienie miejsca na małpi gaj oraz poprzeczki do uprawiania przez nie sportu. Po udanej rewitalizacji przygotowano specjalne wydarzenie, „Chwile sławy”, na którym władze dzielnicy podziękowały dzieciom za aktywne uczestnictwo w kształtowaniu wspólnej przestrzeni.

Brzmi niczym bajka, kiedy porównujemy tę opowieść z warszawską rzeczywistością? Co trzeba, by tego typu projekty się udawały – a najwyraźniej się udają, skoro 89% postulatów z przytoczonych przeze mnie konsultacji zostało zrealizowanych? Autorzy prezentacji na ten temat, przygotowanej na potrzeby 4. Europejskiego Zgromadzenia Zielonych Radnych w Stuttgarcie, Lise Smidt i Gerti Brandlmayer, wskazują dość jasno na jeden, istotny czynnik – polityczną wolę. Oznacza to finansowe zaangażowanie się władz w celu pokrycia kosztów organizacji tego typu inicjatyw oraz dotarcia z wiadomością o nich, wprowadzenie atmosfery zaufania i poczucia sprawczości, ustalenie konkretnej daty realizacji danego projektu oraz takie pokierowanie nim, by jego rezultaty były dla osób w nim uczestniczących widoczne. Efekty tego typu przedsięwzięć – poza oczywistym rezultatem w postaci poprawy jakości przestrzeni publicznej – są również długofalowe. Młodzi ludzie, którzy widzą, że mają prawo oczekiwać od lokalnych władz realizacji swoich pomysłów uczą się pewności siebie i dalszego uczestniczenia w demokratycznych procedurach tak na szczeblu lokalnym, jak i krajowym oraz europejskim. Ma to kluczowe znaczenie dla zrównoważonego rozwoju dzielnicy.

Artykuł powstał na podstawie prezentacji Lise Smidth i Gerti Brindlmayer'a „Public Participation in the 7th District of Vienna - Wien Neubau”, przygotowanego na potrzeby 4. Europejskiego Zgromadzenia Zielonych Radnych w Stuttgarcie oraz opisu dzielnicy, zamieszczonego w anglojęzycznej Wikipedii. Materiał ten zapowiada publikację projektu.WARSZAWA.pl, poświęconą dobrym praktykom demokratycznym w miastach Europy.

Brak komentarzy:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...